
اتاق تمیز(کلین روم) و ملزومات آن
نکاتی که در طراحیاتاق تمیز(کلین روم) باید رعایت شود:
-
تفاوت فشار محیط: جهت عدم نفوذ هوا درون اتاق تمیز کلین روم ، فشار هوادر اتاق تمیز clean room میبایست همیشه به وسیله سیستمی برای تهویه مطبوع با مقدار مثبت نسبت به هوا در بیرون حفظ شود.
-
دوش هوا: جای دوش هوا میبایست در کنار اتاق تمیز کلین روم باشد و در خروجی دوش به سمت اتاق باز بشود و میبایست یک طرفه باشد. دمای دوش نباید نسبت به اتاق تمیز کلین روم بیشتر باشد. جهت طراحی دوش هوا باید به مواردی مانند پیش صافی، هوا کش، شیپور یا نازل، تاسیسات برای برق و ابزار کنترلی توجه کرد.
-
فضاهای انبار: جای انبارها در اتاق تمیز clean room میبایست کنار خطوط تولید و در همسایگی آزمایشگاهها باشد. نور طبیعی کافی شبکه اطفا حریق، نور مصنوعی و اضطراری هواکش، ترمومتر، رطوبت سنج و … از ملزومات مورد نظر است. انبارها میبایست فاقد رطوبت باشند.
-
سرویسهای بهداشتی و حمام: سرویسهای بهداشتی میبایست هوای مخصوص خود اتاق تمیز clean room را داشته باشند. کل این هوا میبایست تخلیه شود.
-
هوا بند: هوا بند بخاطر فشار مثبت اتاق تمیز clean room مورد استفاده قرار میگیرد که این فشار پس از ورود و خروج نیز باید ثابت بماند.
-
جعبه ی عبور: جهت انتقال ابزار و دستگاهها و ظروف درب بسته بدون نیاز به تردد افراد به داخل فضای تمیز clean room از جعبه ی عبور استفاده میشود.
-
سد کفش: برای پوشیدن روکش روی کفش و برای تفکیک کف رخت کن به دو ناحیهی کفش معمولی تمیز و روکش کفش از سد کفش استفاده میگردد که ارتفاعی حدود 30 سانتیمتر دارد.
-
رختکن: کلیهی پرسنل باید قبل از ورد به اتاق تمیز، clean room لباس مخصوص پوشیده و بعد تردد کنند.
-
گیشه: برای گفتگو مستقیم افراد داخل و بیرو ن اتاق تمیز clean room از گیشه استفاده میشود که در نتیجه ضرورتی برای تردد افراد به داخل فضا نیست.
تجهیزات اتاق تمیز(کلین روم)
-
ساندویچ پانل سقفی اتاق تمیز
-
ساندویچ پانل دیواری اتاق تمیز
-
اگزاست فن
-
درب اتاق تمیز هم باد
-
درب اتاق تمیز غیر هم باد
-
پس باکس
-
پنجره اتاق تمیز
انواع فیلترهای موجود در یک اتاق تمیز(کلین روم):
-
فیلترها
-
فیلتر هپا فشرده V شکل
-
فیلتر باکس هپا
-
قاب یا فریم فیلتر
-
فیلتر هپا با جدا کننده آلومینیومی
-
فیلتر هپا ظرفیت بالا با کاربرد خاص
-
فیلتر هپا با ظرفیت بالا بدون چین خوردگی
-
فیلتر گازی
-
فیلترهای شیمیایی
-
فیلتر هپا و اولپا با گسکت ژل
-
فیلتر کربن فعال
-
لامینار فلو
-
فیلتر هپا ترمینال هود
-
فیلتر هپا و اولپای سقفی
-
فیلتر ظرفیت بالا هپا V شکل
-
قطعات کنترل
-
سنسور رطوبت
-
سنسور دما
-
سنسور فشار DPT
-
رطوبت سنج و رطوبت گیر
انواع اتاق تمیز(کلین روم)
از نظر جریان هوا ، اتاقهای تمیز به طور کلی به سه نوع تقسیم میشوند :
-
جریان لامینار ( یکسویه ): اتاقهای تمیز با جریان لامینار به عنوان اتاقهای تمیز جریان آرام و یک سویه نیز شناخته میشوند. در اتاق تمیز با جریان یکسویه در مقایسه با دو نوع دیگر ، از حجم هوای بیشتری استفاده میشود و تعداد تعویض هوا در ساعت بسیار بیشتر میباشد، بنابراین در این نوع از اتاقهای تمیز درجه بالاتری از تمیزی قابل دستیابی میباشد. فیلترهای بازده بالا ( هپا – اولپا ) در مسیر هوای ورودی و در سقف نصب میگردند و هوا با سرعت ۰/۳ تا ۰/۵ متر بر ثانیه از آنها وارد اتاق تمیز شده و از طریق کف اتاق و پایین دیوارها از اتاق خارج میشود.
اتاق تمیز(کلین روم) با جریان لامینار خود به دو نوع افقی و عمودی تقسیم میشوند :
در حالت عمودی جریان هوا از بالا به سمت پایین بوده و در نوع افقی ورودی هوا در بالای دیوار و خروجی آن در سمت مقابل و در پایین دیوار میباشد. اغلب اتاقهای تمیز با جریان لامینار به صورت جریان هوای عمودی ساخته میشوند با این نوع جریان هوا ، ذرات معلق به سمت پایین جاروب میشوند. علاوه بر این ساخت این نوع از اتاق تمیز نسبت به جریان افقی آسانتر بوده و همچنین هزینه آن کمتر میباشد.
-
جریان غیر لامینار: اتاقهای تمیز با جریان غیرلامینار به عنوان اتاقهای تمیز جریان توربولنت و جریان غیر یک سویه نیز شناخته میشوند.
-
جریان مخلوط
مشخصات جريان هوا در اتاقهای تميز
-
جريان تصادفی: در اين نوع طراحی ،فيلترهای HEPA به صورت تصادفی در كليه قسمتهای اتاق تميز قرار گرفته و هوای تميز را به داخل اتاق منتقل می كند. جريان هوای تصادفی معمولا” بالاتر از كلاس 1000 می باشد.
-
جريان هوا به صورت لايههای موازی و افقی: جريان هوا به صورت لايههای موازی از فيلترهای HEPA خارج شده و به صورت افقی و مداوم از يك طرف به طرف ديگر هدايت میشود.
-
جريان هوا به صورت لايههای موازی و عمودی: در اين شكل جريان هوا از فيلترهای هپا كه در سقف اتاق تميز تعبيه شده است به صورت مداوم خارج و از دريچههای خروجي كه معمولا در قسمتهای پائين ديوارهای اتاق نصب شده اند خارج میشود.جريان عمودی هوا امكان كار روی سطوح افقی را فراهم می كند.