
BIM چیست و کاربرد آن در صنعت ساخت و ساز چیست؟
چرا BIM در صنعت ساختمان رشد چشمگیری داشته و هر روز به کاربران آن افزوده می شود؟
می خواهیم به فناوری نوین در طراحی و مدیریت ساخت بپردازیم و لازم است برای معرفی BIM در ابتدا معنای دقیق هریک از آن کلمات را بدانیم مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM (Building Information Modeling از سه کلمه مدل سازی، اطلاعات و ساختمان تشکیل شده است و تا آگاهی و تعریف دقیقی از معانی هر یک از کلمات نداشته باشیم به مفهوم جامع آن اشراف نخواهیم داشت.در معرفی BIM ، مدل سازی ، خلاصه ای از واقعیت است و به عبارت دیگر نمایش مصور یا فیزیکی یک شیء و یا سیستم را مدل می نامند و فرآیند ایجاد و بهینه سازی مدلها را مدلسازی نامیده اند.در معرفی BIM ، اطلاعات، آگاهی های بهدستآمده از عناصر و رویدادهای محیط های مختلف است همواره، اطلاعات از نظمی ساختاری و ذاتی خبر می دهد. البته لازم به توضیح است که منظور از اطلاعات در BIM اطلاعات فیزیکی شامل وزن، رنگ، بافت، شفافیت، میزان جذب و انعکاس نور مواردی اینچنین هست. اطلاعات فنی و اجرایی، شامل موقعیت کاربرد، اتصال به سایر عناصر ساختمانی، نقش محاسباتی، قیمت تولیدکننده و توزیع کننده، زمان خرید، زمان نصب و سایر اطلاعاتی که در حوزه ساخت لازم است درنهایت در BIM چیست ، کلمه ساختمان به معنی سازه ایست که برای فعالیتهای متنوع انسان ساخته میشود و شامل دو محیط درون و بیرون است.
ارزش BIM در صنعت ساختوساز بهصورت متفاوتی نمود پیدا میکند. صرفهجویی در زمان از طریق عملکردهای خودکار، حذف نیاز به سفر برای حضور در جلسات، پسانداز مالی به واسطه ی اطلاعاتی جهت اتخاذ تصمیمات مقرون به صرفه که زودتر در دسترس قرار می گیرند، بدون حضور تکنولوژی عملاً غیرممکن است و این امر در صنعت ساختوساز نیز صادق است.پیدایش BIM و افزایش تکنولوژیهای کاربردی افقهای جدیدی را در این صنعت گشوده است. یکی از مهیج ترین پویایی های جدید پس از ظهور نرم افزار اکسلexcel به وجود آمد. طی 50 سال اخیر صنعت ساخت تنها معدودی از ابداعات تکنولوژیکی قابل توجه را در مقایسه با صنایع دیگر داشته است. درست است که نوآوری های بسیاری در تحقیقات مواد و مصالح، متدولوژی های نصب و کارایی انرژی نظیر عناصر پیش ساخته، مصالح دوستدار طبیعت یا طرح ساختمان سبز وجود داشته است، ولی تکنولوژی های مورد استفاده توسط تیم های مدیریت ساخت و ساز در حد فراوانی همان گونه باقی مانده است. در حال حاضر نوآوری، بخشی از شیوه ی تحویل کار پیمانکاران گردیده است و بدین گونه خود را از دیگر رقبا متمایز می سازند.در نتیجه ما شاهد محیط سالم عرضه و تقاضا برای ابزارهای بهتر میان فروشندگان تکنولوژی و شرکت های مدیریت ساخت هستیم که خواهان سرمایه گذاری برای بهره مندی بیشتر و تمایل به استفاده از تکنولوژیهای BIM هستند.BIM در مدیریت ساختمان تاریخچه ی منحصر به فردی دارد. درک این تحول بینظیر برای فهم بهتر ارزش و گذرگاه آن مهم است. BIM تا حد فراوانی مبتنی بر تکنولوژی های مدل سازی است که توسط موسسه ی تکنولوژی های پارامتریک در سال 1980 پدید آمد. در اوایل سال 1995، BIM به عنوان یک ابزار برای صنعت ساختمان با توانمندسازی کامپیوترها برای کنترل ابعاد و شرایط پردازش مدلهای سهبعدی CAD و برای کاربرد تجاری ایجاد شد.
ارزش BIM در صنعت ساختوساز
نرم افزار ناویس ورکس توسط شرکت اتودسک در سال 2007 به عنوان فهرستی برای پذیرش BIM میان پیمانکاران به سبب توانایی یکپارچهسازی انواع فایل چندگانه BIM، ارائه شد. ازآنجایی که BIM پیشرفت چشمگیری را از سال 2007 تا 2010 داشته است، مجموعهای از نرم افزارها، خدمات و سخت افزار مرتبط با این ابزار جدید، بهطور فزاینده ای در حال رشد بوده اند. برخی از کاربران تازه BIM شروع به یکپارچه ساختن این تکنولوژی در شرکت هایشان، به منظور متمایز ساختن خود از دیگر رقیبان کرده اند. بسیاری از شرکتها سهمی در برچسبگذاری عنوان تجاری منحصر به فرد BIM داشته اند که خاص خود بوده و تنها خودشان آنها را دریافت کردهاند و دیگر شرکت ها به آن دسترسی ندارند. این مالکیت ها، شامل کارکنان اصلی، تجربه های حاصل از پروژه یا ابزارهای سفارشی هستند و نیاز به برجسته شدن در میان جمعیت در حال رشد BIM را دارند از دیگر عوامل سهیم در افزایش تعداد نوآوران و پیشگامان اولیه، میتوان به موردتوجه بودن BIM توسط مشتریان آینده نگر ساختمان را در حیطه ی این عوامل قلمداد کرد.از این جمله اداره کل خدمات عمومی (GSA)، یگان مهندسین ارتش ایالاتمتحده (USACE)، دیزنی، گوگل، کوکاکولا و دیگر مشتریان بزرگ ساختوساز را میتوان برشمرد. برای اینکه شرکت های ساختمانی ارتباط خود را با اینگونه مشتریها حفظ نمایند، نیاز به شیوههای اساسی تکنولوژی که ریشه در نتایج پیوسته و اثبات شده دارند. بسیاری از تکنولوژیست ها بر این باورند که چندین دهه قبل، BIM بهعنوان یک ابزار و فرآیند تشریفاتی قلمداد میشده است. اگرچه تلاشهای اولیه بهکندی صورت میگرفته، ولی روند چرخهی یکپارچگی تکنولوژی مرسوم را به دنبال داشته است. ولی از آن زمان، BIM در صنعت ساخت و ساز امریکا بسیار موفق بوده است و تعداد شرکتهایی که از BIM استفاده می کنند با افزایش ناگهانی از 28% در سال 2007 به 74% در سال 2012 (منبع گزارش: بازار هوشمند و ارزش تجاری BIM در آمریکای شمالی) و به سرعت از مراحل پذیرش اولیه به میانه و مراحل آخر رسیده اند. وقتی شرایط عادی شد، هیجان و خوشبینیهای اولیه فروکش کرد. با بررسی عمیق ابزارهای جدید تعداد انتخابکنندگان به حداکثر رسیدند و سرانجام متخصصان و تحلیلگران این صنعت در مشخص کردن ابزارهایی با ارزش آشکار و کارآمد بر اساس وعده های داده شده از ابزارهای فاقد چنین شرایطی را آغاز کرده اند و انجمن ها و سازمان های بسیاری با کسب این اطلاعات ایجاد شدند.از سال 2007 تا 2012 عوامل مؤثر بر بهکارگیری BIM تغییر کرد. در سال 2007 دومین فاکتور بزرگ در افزایش استفاده از BIM، کارفرمایانی بودند که متقاضی BIM در پروژههایشان بودند ؛ اما در سال 2012 تقاضای کارفرمایان برای BIM جای خود را به 3 فاکتور ازجمله توانایی همکاری، عاملیت و قابل تحویل بودن BIM داد. اگرچه شرایط کارفرمایان همچنان موضوع اصلی در بهکارگیری BIM است، اما اکنون ظاهراً در اوج پذیرش این تکنولوژی در صنعت ساخت هستیم.
کاوش عمیقتر و اندیشیدن تحلیلی که منطبق بر شیوه های دقیق تر اولیه است، صورت گرفته و اکثر گروه های پذیرنده در سراسر دنیا در پی آشکارسازی پتانسیل های BIM در صنعت ساخت و ساز هستند. اکثر کاربران اخیر و کاربران اولیه مشخصاً تحلیلگرتر، از اهل کامپیوتر بوده و در استفاده از BIM با به میان آوردن سخن از روندهای کاری، کیفیت و سازماندهی داده ها، تأثیر بیشتری از شرایط قبلی داشته اند. این مطلب فرصت های فراوانی را برای نوآوری های آینده ارائه میدهد که چرخه های تکنولوژی بیشتری را تجربه نماید.بسیاری از سازمانهای صنعتی میزبان ارائه ی مباحثی هستند که فراتر از معرفی BIM، بهعنوان یک مفهوم بوده و تحلیل های دقیق تری در خصوص طرحریزی، سازه، سازماندهی و تبادلنظر در تغییر فرآیند صورت می دهند. اکنون زمان بسیار مهیجی برای BIM و تکنولوژی در صنعت ساخت است. ما شاهد ورود ابزار و فرآیندهای نوینی در بازار هستیم که بر ارزش تنظیم فرآیندها و تثبیت عملکرد تأکید دارد و نمونه هایی از نسخه جدید نرم افزار “Vico Office” که زمان و هزینه عملکردها را هماهنگ مینماید و Autodesk BIM360 که نیاز به کار کردن بر روی فایلهایی با ساختار LAN یا WAN را برطرف میکند. ولی اکنون ارزش BIM کجاست؟بهسادگی میتوان گفت که ارزش BIM در اطلاعات آن است. هرچند که این ارزش مشخص و قابلدسترستر از گذشته است و روشهای مبنی بر نتایج، بهسادگی در اختیار است که استفاده از این اطلاعات را هدایت میکند. هنگامیکه به پتانسیل استفاده از مدل مجازی، که دربردارنده اطلاعاتی در مورد درب، پشتبام، دال بتنی، پنجره و… است توجه کنیم، پی میبریم که تخمین زدن، برنامه زمانبندی، هماهنگی خریدوفروش و نصب این عناصر همچنان پیچیده است.این اتفاق در طراحی و ساخت در جهت کارایی بیشتر برای خلق و استفاده مدلها ادامه دارد. درنتیجه تیم ها در جست و جوی روشهای استفاده از دادهها و اطلاعات حاصله از مدلها جهت رفع اتلاف در ورودی دادههای اضافی و نقاط درون دادهها هستند. همچنین روشهای موجود، الگوها و موضوعاتی که ما بهراحتی قابلیت دریافت آنها، پیش از ورود BIM نداشتیم را، ایجاد کرده است.
کاربردهای BIM در صنایع مختلف:
BIM در ساختمانها Buildings:
با استفاده از BIM:
1تصمیمگیریهای آگاهانهتر در مورد طراحیهایتان بگیرید
2موثرتر و مقرون به صرفهتر بسازید
3 نگهداری و مدیریت ساختمان را به سهولت انجام دهید.
BIM در معماری ARCHITECTURE:
تکنولوژی BIM معماران را در تمامی طول چرخهی حیات پروژه، پشتیبانی میکند:
1طراحی خود را از کانسپت تا واقعیت با بهبود کیفیت و بهرهوری انجام دهید.
2جهت ارتقا کسب و کار خود، صاحب مزیت رقابتی شوید.
3با توانایی طراحی تاثیرگذار خود، از طریق راهحلهای نوآورانه، چشمانداز خلاقانه خود را تحقق ببخشید.
BIM در سازه STRUCTURE:
فرآیندهای BIM به مهندسین سازه، طراحان اتصالات و جزئیات و سازندگان و نصابان اجازه میدهد:
1مستندات طراحی سازه را بهبود ببخشند،
2خطاها را به حداقل برسانند
3همکاری بین تیمها را سادهتر نمایند.
BIM در تاسیسات الکتریکی و مکانیکی MEP:
BIM مهندسان تاسیسات الکتریکی و مکانیکی، طراحان و سازندگان را قادر میسازد که به صورت موثرتر با یکدیگر همکاری کرده و تجارت خود را گسترش دهند.
ببینید BIM چگونه به شما کمک میکند:
1کاهش ریسک و ضایعات از طریق برقراری رابطه بین جریانهای کاری.
2بهبود همکاری و ارتباطات بین تیمهای پروژه
3سادهسازی تحویل پروژهها در سراسر سیستم طراحی MEP، طراحی جزئیات، نصب و راهاندازی.
BIM برای مالکان و مدیریان ساختمان OWNER :
1 BIM برای مالکان بهوسیلهی طراحی، ساخت و بهرهوری، تولید ارزش میکند.
2با پیشبینی طراحی و فرآیند ساخت، هزینههای چرخه حیات ساختمان را کاهش داده و مدیریت پورتفولیوی ساختمان را بهبود میبخشد .
BIM در ساخت CONSTRUCTION :
1ضایعات را کاهش داده و حاشیه سود را افزایش میدهد.
2 BIM بهوسیلهی ابزارهایی که دارد، به کمک پیمانکاران اصلی و پیمانکاران جز میرود.
3برنامهریزی را بهبود بخشیده،
4زمان تحویل پروژه را کاهش میدهد
5پروژه را با بودجه مورد نظر به اتمام میرساند
6 از این طریق ضایعات را کاهش داده و حاشیه سود را افزایش میدهد.
BIM در پروژههای زیرساخت INFRASTRUCTURE:
استفاده از BIM در هر نوع پروژه زیرساخت برای:
1ایجاد تصویری بهتر برای ذینفعان پروژه،
2توسعه مدل سه بعدی جهت شناسایی مشکلات قبل از اجرا
3تحویل پروژهها در زمان و بودجه تعیینشده
کاربرد دارد.
BIM در نفت و گاز OIL & GAS:
1با استفاده از دادههای هوشمند، بهرهوری عملکرد را بهبود بخشیده
2نیازمندیهای و الزامات را مورد اجابت قرار میدهد.
3هزینههای طراحی و ساخت را کاهش داده،
4برنامه زمانبندی را کوتاه کرده
5کیفیت پروژه را در زمینههای مهندسی ENGINEERING، تجهیزات PROCUREMENT و ساخت CONSTRUCTION ، EPC، افزایش میدهد.
BIM در خدمات رفاهی UTILITIES :
به وسیلهی BIM ، میتوان عملکرد، کارائی و کیفیت دادهها را برای چرخه عمر پروژههای زیرساخت خود، بهبود بخشید.
خدمات خود را از طریق:
1همکاری بهتر بین ذینفعان
2بهبود بهرهوری فرآیندها
3دسترسی ایمن و قابل اطمینان به دادهها بهبود بخشید
BIM در کارخانهها PLANT:
به وسیلهی BIM :
1پروژهها را سریعتر شروع کرده،
2دیسیپلینهای مختلف راه هماهنگ کنید
3مدلهای سه بعدی هوشمند را برای ساختمانهای صنعتی داخلی و خارجی و کارخانهها توسعه دهید.